Wprowadzenie
Udział w „Intensywnym treningu konstruktywnej asertywności„, zorganizowanym przez Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni i prowadzonym przez Arkadiusza Naruka, był okazją do refleksji nad tym, jak komunikujemy się na co dzień – z członkami zespołu, menedżerami, partnerami biznesowymi i klientami. Poniżej dzielimy się kilkoma kluczowymi refleksjami i praktycznymi wskazówkami wspierającymi zdrowszą, bardziej świadomą komunikację w pracy.
Asertywność to nie cecha – to zestaw umiejętności
Asertywność to nie coś, z czym się rodzimy lub nie. To zestaw nawyków, postaw, reakcji i przekonań, które można ćwiczyć, rozwijać i doskonalić. Każdy krok w stronę większej asertywności oznacza zmianę głęboko zakorzenionych zachowań, często sięgających dzieciństwa.
Co zazwyczaj blokuje asertywność?
- Próba odczytywania myśli drugiej osoby
- Strach przed reakcją drugiej osoby
- Niska pewność siebie
- Strach przed nieznanym lub potencjalnym konfliktem
Czynniki te często pchają nas w stronę postaw pasywnych lub agresywnych – porzucając asertywność, która oznacza szacunek zarówno do własnych, jak i cudzych granic.
Odpowiadasz za 50% rozmowy
W relacjach zawodowych nie mamy kontroli nad wszystkim. Ale mamy pełną odpowiedzialność za to, jak się wyrażamy i jak reagujemy na innych. Zamiast próbować zarządzać emocjami lub oczekiwaniami drugiej strony, skup się na własnej postawie: klarowności, spokoju i uczciwości.
Emocje to informacje – nie wróg
W pracy często słyszymy, żeby „zostawiać emocje za drzwiami”. Ale emocje nie znikają – one się transformują i mogą powracać jako napięcie, frustracja lub bierny opór. Umiejętność rozpoznawania emocji i wyrażania ich w konstruktywny sposób to kluczowy element asertywnej komunikacji.
Praktyczne narzędzie: empatyczne „nie”
Jednym z narzędzi, które szczególnie zapadło w pamięć podczas szkolenia, jest model empatycznej odmowy – idealny w trudnych sytuacjach, kiedy trzeba powiedzieć „nie”, nie wywołując konfliktu:
- Uznaj potrzebę drugiej osoby
- Wyraźnie powiedz „nie” i podaj powód
- Jeśli to możliwe – zaproponuj alternatywę
- Powtórz swoje stanowisko
- Wycofaj się spokojnie
To podejście łączy szczerość i szacunek. Pokazuje, że można mówić „nie” bez poczucia winy i bez niszczenia relacji.
Jak wdrożyć to w pracy?
- Zamiast unikać rozmowy – przygotuj się do niej. Przećwicz swoje stanowisko, zapisz argumenty i alternatywy.
- Zamiast reagować impulsywnie – zatrzymaj się. Zastanów się, co naprawdę czujesz i co chcesz osiągnąć.
- Zamiast tłumić frustrację – nazwij ją i poszukaj przyczyny. Emocje to drogowskazy – podążaj za nimi.
- Zamiast zakładać, co myśli druga osoba – zapytaj ją. To oszczędza czas, energię i nieporozumienia.
Wnioski
Asertywna komunikacja nie oznacza bycia „miłym” za wszelką cenę ani dominowania. To sztuka wyrażania siebie z szacunkiem do siebie i innych. W dynamicznym środowisku zawodowym to umiejętność, która pomaga unikać zbędnych napięć, buduje zaufanie i skraca drogę do rezultatów.
Zachęcamy do praktykowania – krok po kroku – i traktowania asertywności nie jako celu, lecz jako ciągłego procesu budowania dojrzałych i uczciwych relacji zawodowych.
